خبرایران: معاون میراث فرهنگی کشورگفت: سال آینده شهر تاریخی یزد به عنوان اولین شهر تاریخی ثبت خواهد شد. ارزیابان یونسکو در شهریورماه برای بازدید به ایران می آیند. تلاش می کنیم که جنگل هیرکانی را با مشارکت آذربایجان به ثبت جهانی برسانیم.
به گزارش خبرنگارخبرایران، نشست خبری «ثبت جهانی قنات ایرانی و بیابان لوت» صبح امروز 2 مرداد ماه 1395 با حضور«محمدحسن طالبیان» معاون میراث فرهنگی کشور،«مهران مقصودی» مسئول تهیه پرونده ثبت جهانی بیابان لوت،«فرهاد نظری» مدیر کل دفتر ثبت آثار تاریخی و فرهنگی ،«فرهاد عزیزی» مدیرکل امور پایگاههای میراث جهانی سازمان میراث فرهنگی ،«علی اصغر سمساریزدی» رئیس سابق مرکز بین‌المللی قنات یزد و مشاور ارشد مرکز بین المللی قنات و سازه‌های ایران در یونسکو،«احمد جلالی» سفیر دائم یونسکو در ایران، «پرویز کردوانی» کویرشناس و اصحاب رسانه در معاونت میراث فرهنگی برگزار ودراین نشست خبری«محمدحسن طالبیان» معاون میراث فرهنگی کشوراظهارداشت: پس از ثبت جهانی این 2 اثر، برنامه‌هایی برای حفاظت از آنها داریم. دو برنامه مدیریتی نوشته شده که در حوزه بیابان لوت وظایف دستگاه‌های محیط زیست، میراث فرهنگی و جهاد کشاورزی در آن بیان شده است.
معاون میراث فرهنگی کشورتصریح کرد: برنامه‌ای از جمله ایجاد یک پایگاه دائمی با هدف حفاظت، توانمندسازی جوامع نیز ایجاد شده است. حریم‌های حفاظتی آنها نیز ابلاغ شده است. به‌عنوان مثال حریم بیابان لوت ۱۷ هزار کیلومتر مربع است. اما حریم قنات‌ها متفاوت است. هر قنات عرصه و حریمی دارد. برخی از این عرصه، زمین‌های کشاورزی سازه و بسترهای آبی است. با نهادهایی از جمله جهاد کشاورزی همکاری در زمینه لایروبی قنات‌ها داشته‌ایم و البته برنامه مدیریتی هر اثر توسط دستگاه‌های مرتبط امضاء شده است.
وی خاطرنشان کرد:امنیت بیابان لوت برای ورود گردشگر نیزوجود دارد ودر نصرت آباد بزرگانی بودند که به ما می گفتند تمام امنیت این بیابان را مردم برقرار می کنند. این پیغام را به دولت بدهید که ما این امنیت را برای گردشگران فراهم خواهیم کرد و بر اساس یک برنامه مشترک ما از ۷ سال پیش مرمت قنات ها را آغاز کرده ایم اما تاکنون اطلاع رسانی نشده بود.
طالبیان عنوان داشت: سال آینده شهر تاریخی یزد به عنوان اولین شهر تاریخی ثبت خواهد شد. ارزیابان یونسکو در شهریورماه برای بازدید به ایران می آیند. تلاش می کنیم که جنگل هیرکانی را با مشارکت آذربایجان به ثبت جهانی برسانیم. بخشی از مطالعات پرونده راه ابریشم نیز انجام شده ولی چون سهمیه ندارد، می‌تواند به پرونده جهانی راه ابریشم بپیوندد و زمانی که درباره این اتفاق شنیدم، اعلام کردم که در هفته آتی باید جلسه ای درباره آن برگزار کنیم و باید از آن بازدید شود تا شرایطش مورد بررسی قرار گیرد. به محض روشن شدن وضعیت، برای حفاظت از آن تصمیم گیری می‌کنیم.
وی درخصوص عمارت مسعودیه هم ابرازداشت: من در جریان واگذاری این عمارت نبوده ام. موضع ما حفاظت و مرمت از این بنای تاریخی است. باید اعتباری برای مرمت اضطراری آن کنار بگذاریم و درمورد رای یکی از دادگاه های شیکاگو درباره الواح هخامنشی نیز باید گفت که این موضوع هنوز از طریق مراجع رسمی در ایران به ما ابلاغ نشده است. دوشنبه این هفته جزئیات آن مشخص خواهد شد.
معاون میراث فرهنگی کشورگفت: تدوین پرونده قنات‌های ایران از هفت سال پیش شروع شده و فرآیند پیچیده‌ای داشت. انتخاب برترین قنات‌ها از بین ۳۷هزار قنات زنده کار آسانی نیست. نقشه‌برداری و تهیه مستندات آنها کار بسیار سختی است. ما این کار را با همکاری مرکز بین‌المللی قنات‌ها و سازه‌های یونسکو انجام دادیم. در جریان کار تعدادی از آنها لایروبی شد.
وی اضافه کرد: در قنات یزد با ۳۰۰ کامیون لایروبی انجام شد. برخی از ساختارهای کنار قنات‌ها مانند آسیاب‌ها نیز باید مرمت می‌شد. تابلوهای راهنما قرار داده و ورودی قنات‌ها را نیز مرمت می‌کردیم. ما اصرار داشتیم که پرونده قنات‌ها به نام ایران ثبت شود، چون برخی کشورها نیز قنات داشتند، ولی ما می‌خواستیم تا تکنولوژی قنات‌های ایران را ثبت جهانی کنیم.
معاون میراث فرهنگی کشوریادآورشد: ما در جریان ثبت جهانی بیش از ۱۸ جلسه با سفرای کشورهای مختلف داشتیم و این موضوعات را توضیح دادیم. حتی ۲۳ جلسه نیز در استانبول برگزار کردیم، چون باید افراد را قانع می‌کردیم و تنها یک پرونده است که در سال ۲۰۰۵ به نام قنات توسط کشور عمان ثبت جهانی شده است، اما موضوع پرونده ما قنات‌های بیابانی بوده است.
وی افزود: یکی از موفقیت‌هایی که در ثبت پرونده بیابان لوت به دست آوردیم، اتحاد بین دستگاه‌ها و مردم بود. در این رابطه سه وزیر سند را امضا کرده و معاون اول رئیس‌جمهور آن را ابلاغ کرد. ما در این راستا سه پایگاه میراث جهانی تشکیل دادیم و یکی از این پایگاه‌ها کاروانسرایی است که نیمه کاره مرمت شده و در کنار شهداد قرار دارد. یک پایگاه دیگر در فهرج ایجاد می‌شود.
طالبیان درپایان گفت: در روستای دهسلم چند خانه بومی برای این کار در نظر گرفته شده و در نصرت‌آباد هم یک پایگاه دیگر ایجاد کرده‌ایم. این پرونده تمرینی برای تدوین پرونده‌های طبیعی دیگر کشورمان بود. ما پرونده جنگل‌های هیرکانی را نیز به عنوان پرونده طبیعی برای ثبت یونسکو در دست داریم.
مقصودی: بیابان لوت بزرگترین اثر جهانی با۴۰ هزار کیلومتر مربع مساحت در یونسکو به ثبت رسیده است
مهران مقصودی مسئول تهیه پرونده ثبت جهانی بیابان لوت نیز درادامه این نشست خبری اظهارداشت: برای کویر و بیابان لوت اسم‌های مختلفی وجود دارد از جمله دشت، بلوک، حوضه، کویر، بیابان و غیره. اینها اسم‌های مختلفی است که برای لوت استفاده می‌کنند. تدوین پرونده ثبت جهانی بیابان لوت از دو سال و چند ماه قبل شروع شده بود تا اینکه بهمن ۹۳ به یونسکو رفت و کارشناسان برای بازدید از آن به ایران آمدند.
وی افزود: آنها طرح مدیریتی از ما می‌خواستند که آن را هم فرستادیم. بیابان لوت شاید بزرگترین اثر جهانی باشد که در یونسکو به ثبت رسیده چون ۴۰ هزار کیلومتر مربع مساحت عرصه آن است.
نظری: از سال ۹۳ تا الان، هزار اثر تاریخی در فهرست منقول، ناملموس و طبیعی ثبت شده است
فرهاد نظری مدیر کل دفتر ثبت آثار تاریخی و فرهنگی در ادامه این نشست خبری اظهارداشت: از اول فروردین ۹۲ تا ۲۵ شهریورماه همان سال و زمانی که من به دفتر ثبت آمدم، حتی یک اثر ثبت نشده بود. ولی از سال ۹۳ تا الان، هزار اثر تاریخی در فهرست منقول، ناملموس و طبیعی ثبت شده است. حتی برای اولین بار فهرست آثار منقول ایجاد شد.
وی ادامه داد: ما می دانستیم که چه تعداد آثار ثبتی در کشور داریم اما نمی دانستیم چه تعداد آثار ما ارزشمند هستند و قابلیت ثبت دارند. به همین دلیل، از اداره‌های میراث فرهنگی استان ها خواستیم در حد دو برگه آثار ارزشمند خود را معرفی کنند. بدین ترتیب در مدت یک سال و نیم ۵ هزار نفر اثر شناسایی شد تا در فهرست میراث در حال انتظار قرار گیرند.
عزیزی: اعتباراتمان ۱۰ برابر شده است
فرهاد عزیزی مدیر کل دفتر پایگاههای جهانی نیز درادامه این نشست خبری گفت: شاید ما تنها حوزه‌ای هستیم که اعتباراتمان ۱۰ برابر شده اما با توجه به اینکه این اعتبارات از محل اعتبارات عمرانی تامین می شود و چون تخصیص ها را دیر می دهند، با مشکل روبرو هستیم. حتی برخی از مواقع ۹ ماه طول می کشد که کارکنان پایگاه‌ها، حقوق نگرفته اند. متاسفانه مشکل اعتبارات همیشه وجود دارد ولی راه حل کلی باید برای پایگاه های میراث جهانی وجود داشته باشد تا یا اعتبارات آنها مستقل شود و یا درآمدشان به خودشان تخصیص یابد.
جلالی: نظر جهان بر این ایست که ما پول‌هایمان را خراب می‌کنیم
احمد جلالی سفیر دائم یونسکو در ایران نیز در این نشست درباره اهمیت قنات‌های ایران و توجه جهانی به آن اظهارداشت: کسانی که در اجلاس یونسکو حضور داشتند به ما می‌گفتند چرا پرونده بیابان لوت را زودتر ثبت نکردید. این باید اولین پرونده‌ای می‌بود که در فهرست جهانی ثبت می‌شد.
وی درباره کمک‌های بین‌المللی به پرونده‌های جهانی ثبت یونسکو گفت: نظر جهان بر این نیست که ایران پول ندارد، بلکه نظرشان بر این است که ما پول‌هایمان را خراب می‌کنیم و ما در این پرونده مفهوم قنات‌ها را ثبت جهانی کردیم. در این پرونده ۱۱ تیپ قنات ثبت شده و هر کدام از این قنات‌ها نماینده یک تیپ هستند.
سمساریزدی: جلب توجه جامعه جهانی به فناوری‌های بومی ایرانیان از دستاوردهای ثبت جهانی قنات‌های ایران است
علی اصغر سمساریزدی رئیس سابق مرکز بین‌المللی قنات یزد و مشاور ارشد مرکز بین المللی قنات و سازه‌های ایران در یونسکو نیز در ادامه این نشست خبری اظهارداشت: پرونده قنات‌ها با همکاری این مرکز، سازمان میراث فرهنگی، جهاد کشاورزی، کمیسیون ملی یونسکو، دفتر منطقه‌ای یونسکو در تهران و نمایندگی دائم یونسکو در پاریس ثبت شده است.
سمساریزدی عنوان داشت: قنات قصبه گناباد عمیق‌ترین مادرچاه را دارد. عمقش ۳۰۰ متر است. قنات زارچ طولانی‌ترین قنات شناخته شده در جهان با ۸۰ کیلومتر طول است. قنات حسن آباد مشیر یزد به خاطر آب‌دهی بالا و مدیریت مصرف مهم است. قنات بلده فردوس آب ۱۵ مادرچاه را تلفیق می‌کند و ۱۲ آسیاب آبی دارد. قنات‌های دیگر نیز هر کدام بنا به اهمیت خود در این فهرست قرار گرفته‌اند مانند قنات اردستان که دوطبقه است.
وی تاکید کرد:جلب توجه جامعه جهانی به فناوری‌های بومی ایرانیان، جذب گردشگر فرهنگی و طبیعی به این ظرفیت گردشگری از جمله دستاوردهای ثبت جهانی قنات‌های ایران است و قنات‌ها هیچ وقت موجب تخریب طبیعت نشده‌اند، بلکه از آب بهره‌برداری کرده و آن را به کشاورز می‌رسانند. با ساخت قنات، الگوی همزیستی با طبیعت به وجود می‌آمده است.