نشست نمایندگان سازمان بهداشت جهانی با معاونت اجتماعی وزارت بهداشت

به گزارش خبرایران از پایگاه معاونت اجتماعی وزارت بهداشت؛ نشست هیات مشاوران ارشد سازمان بهداشت جهانی در خصوص مالیات دخانیات و تجارت غیرقانونی محصولات دخانی با معاونت اجتماعی وزارت بهداشت با حضور گروه‌های غیردولتی جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات، انجمن زندگی بدون دخانیات، انجمن نیکوتینی‌های گمنام و موسسه مطالعه و مبارزه با دخانیات برگزار شد.

در آغاز این نشست، نخست دکتر مصطفا جمالی، مدیرکل سازمان‌های مردم‌نهاد سلامت معاونت اجتماعی، به تشکیل این معاونت تازه تاسیس در وزارت بهداشت در دور جدید و مزایای آن و به ویژه تسهیل و تشویق و ازدیاد شکل‌گیری سازمان‌های غیردولتی پرداخت. سپس نمایندگان گروه‌های غیردولتی حاضر در نشَست، معرفی کوتاهی از انجمن‌ها و فعالیت‌های آن‌ها ارایه دادند.

سپس مهندس ولی‌زاده از دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات وزارت بهداشت، حضور نماینده سازمان‌های غیردولتی در نشست‌های ستاد کشوری کنترل دخانیات را از نقاط قوت این ستاد دانست و گفت: ستاد رابطه نزدیکی با سازمان‌های غیردولتی فعال در این زمینه در جهت پیش‌برد اهداف و کنترل و مبارزه با دخانیات دارد.

پس از آن دکتر فاطیما العاوا، مدیر برنامه کنترل دخانیات منطقه مدیترانه شرقی سازمان بهداشت جهانی به ارایه گزارش خویش در این زمینه پرداخت. او گفت: بر اساس آمار سالانه 6 میلیون نفر به خاطر دخانیات جان خود را از دست می‌دهند که 600 هزار نفر از این افراد بر اثر تنفس در کنار  مصرف‌کنندگان جان خود را از دست می‌دهند. مصرف دخانیات رو به گسترش است و یکی از هشت ریسک فاکتور مهم و دلایل مرگ و میر در جهان به شمار می‌رود.

العاوا ادامه داد: هدف جهانی برای سال 2025، کاهش 30 درصدی مصرف مواد دخانی است. بر پایه آمار، 11 درصد زنان و 22 درصد مردان مصرف‌کننده دخانیات هستند. در آسیا و آفریقا نیز با افزایش مصرف میان سال‌های 2009 تا 2014 مواجه بوده‌ایم و در دیگر نقاط جهان با کاهش مصرف.

مدیر برنامه کنترل دخانیات منطقه مدیترانه شرقی سازمان بهداشت جهانی افزود: اگر چه در ایران کاهش مصرف داشته‌ایم ولی با شکاف میان شرایط کنونی و هدف مشخص‌شده برای کاهش مصرف مواجه‌ایم و ایران برنامه روشنی در این زمینه ندارد. یورو مانیتور در سال 2015 گزارشی در مورد وضعیت دخانیات در ایران داده است که چند عامل را در آن برشمرده: انحصار دولتی دخانیات در ایران، نقش شرکت‌های چندملیتی در بازار دخانیات ایران، ازیاد مصرف زنان و کودکان در ایران و توزیع موثر و قیمت‌های مناسب در ایران.

در همین میان یکی از مسوولان حاضر در نشست، ذکر کرد که دخانیات از سال 2013 در ایران دولتی نیست و 55 درصد سهام آن به صندوق بازنشستگی فولاد واگذار شده است.

دکتر فاطیما العاوا، مدیر برنامه کنترل دخانیات منطقه مدیترانه شرقی سازمان بهداشت جهانی، ادامه داد: بهره‌گیری از رنگ چراغ‌های راهنمایی برای رتبه دادن به کشورها در زمینه دخانیات جالب و گویا است. رنگ کشور ایران سبز و سبز و سبز است و تنها یک چراغ قرمز آن هم در زمینه مالیات دخانیات دارد. شاید برخی بگویند سیاست‌های سازمان بهداشت جهانی غیرکارآمد است ولی کشورهایی که به این سیاست‌ها پای‌بند بوده، تجربه موفقی داشته‌اند؛  مانند استرالیا، ترکیه، اروگوئه و ....

العاوا افزود: صحبت در مورد افزایش مالیات در ایران تخیلی نیست و ناشی از تجربه در دیگر کشورها از جمله مصر است. مصر سیاست افزایش مالیات را تنها بر روی سیگار اعمال کرد و موفق بود. فرانسه نیز با افزایش مالیات، کاهش سرطان را تجربه کرد. ایران با افزایش مالیات طی 5 سال می تواند به هدف مشخص‌شده دست یابد. در 5 سال 34%، در 15 سال 48% و در 40 سال می‌تواند 60% کاهش را تجربه کند.

مدیر برنامه کنترل دخانیات منطقه مدیترانه شرقی سازمان بهداشت جهانی با پرداختن به نقش سازمان‌های غیردولتی در مبارزه با دخانیات در زمینه‌های فشار بر روی تصمیم‌سازان، لابیگری، همکاری با دیگر بخش‌ها، شبکه‌سازی و آشکارسازی روابط و فعالیت صنعت دخانیات برای مردم، الویت‌های سازمان بهداشت جهانی در ایران در زمینه کاهش دخانیات را چنین برشمرد و به سخنان خود پایان داد: پروتکل ریشه‌کنی قاچاق، افزایش مالیات‌ها، کنترل بازار، پرکردن شکاف‌ها، هماهنگی با سازمان‌های جهانی و تاکید بر نقش پررنگ سازمان‌های غیردولتی در این زمینه‌ها.

سپس دکتر لوک جوزنز، مشاور ارشد سازمان بهداشت جهانی در تجارت غیرقانونی محصولات دخانی، با مهم و اساسی دانستن نقش سازمان‌های غیردولتی در زمینه مبارزه با دخانیات گفت: 500 سازمان غیردولتی در زمینه مبارزه با دخانیات در جهان فعالیت می‌کنند.

جوزنز تمرکز مالیات بر دخانیات را کاهش مصرف است و افزود: ایران کارهای خوبی در زمینه مبارزه با دخانیات انجام داده ولی با افزایش مالیات می‌تواند بهتر باشد. تمرکز برخی سازمان‌های غیردولتی بر مالیات است. برخی دولتی‌ها می‌گویند که افزایش مالیات به افزایش قاچاق می‌انجامد که استدلال درستی نیست و با برقراری موانع برای قاچاق به وسیله وضع قوانین، مجوزها و ره‌گیری می‌توان قاچاق را کاهش داد.

دکتر روبرت ایلگلسیاس، مشاور ارشد سازمان بهداشت جهانی در اقتصاد بین‌المللی کنترل دخانیات، سخن‌ران دیگر این نشست بود که پیام اصلیکارشان را افزایش مالیات و قیمت به کاهش مصرف می‌انجامد دانست و گفت: اعتیاد مشکلی پیچیده است. با سیاست‌های مناسب، می‌توان مصرف را کاهش داد. متاسفانه در ایران قیمت پایین است.

ایلگلسیاس با مهم دانستن نقش جامعه مدنی در زمینه کاهش مصرف، حضور سازمان‌های غیردولتی در کنار دولت را بسیار مهم دانست و به سخنان خود پایان داد.

دکتر جمالی در پایان سخنان نمایندگان سازمان بهداشت جهانی، از ایشان خواستار در اختیار گذاشتن آمار و اطلاعات دقیق و هم‌چنین اسناد و تجارب مهم و ارزشمند و دارای نتیجه درست در این زمینه شد. نمایندگان سازمان بهداشت جهانی نیز خواستار حضور پررنگ‌تر سازمان‌های غیردولتی ایران در برنامه‌های جهانی شدند.

در پایان نیز پرسش و پاسخ حاضرین با نمایندگان سازمان بهداشت جهانی برگزار شد. لازم به ذکر است این نشست با هدایت دکتر مصطفا جمالی، مدیرکل سازمان‌های مردم‌نهاد سلامت معاونت اجتماعی وزارت بهداشت، برگزار شد.