خبرایران: دکتر بهزاد پوپک » متخصص هماتولوژی و رئیس انجمن دکترای علوم آزمایشگاهی گفت: خطا ها و اشتباه در جواب آزمایش بستگی به شرایط بدن ، تغییرات بدن ، زمان آزمایش و شرایط آزمایش دارد و هر گونه تغییرات بدنی می تواند نتایج آزمایش را تا حدودی تغییر دهد و در همه جای دنیا خطا و اشتباه آزمایش در فاز قبل از آزمایش بیشترین خطا را دارد.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری خبرایران، نشست خبری انجمن های علوم آزمایشگاهی صبح امروز با حضور«دکتر بهزاد پوپک » متخصص هماتولوژی و رئیس انجمن دکترای علوم آزمایشگاهی «دکتر محمد جواد غروی» معاون انجمن متخصصان علوم آزمایشگاههای بالینی کشور،« محمدحسن هاشمی مدنی» معاون اداری مالی انجمن دکترای علوم آزمایشگاهی ، «دکترعبدالفتاح صراف نژاد» عضو هیئت مدیره انجمن متخصصان علوم آزمایشگاهی بالینی کشور،«محمد تقی اکبری» رئیس انجمن ژنتیک و اصحاب رسانه برگزار شد.
دراین نشست خبری «دکترعبدالفتاح صراف نژاد» عضوهیئت مدیره انجمن متخصصان علوم آزمایشگاهی بالینی کشوراظهارداشت: آمار دقیقی از تجهیزات و کیت های تولید داخل نداریم اما در آزمایشگاه ها با تست های روتینی مواجهیم که در مورد سنجش قند، چربی، اوره و غیره است و می توان گفت در حال حاضر بیش از 95 درصد کیت ها در داخل تولید می شوند و کمتر از کیت های خارجی استفاده می شود و هرچند مواد اولیه برای تولید در داخل، از خارج از کشور وارد می شود اما دانش فنی وجود دارد که تولید در داخل صورت می گیرد.
دکترصراف نژاد تصریح کرد: برای انجام تست های تخصصی بیش از 90 درصد آنها به صورت وارداتی است و عمده تجهیزات دستگاه های تشخیصی خارجی هستند اما در مورد دستگاه های عمومی چون انکوباتور و میکروسکوپ تولید داخل وجود دارد اما در مبحث تجهیزات پیشرفته واردات بیشتر از تولیدات است.
درادامه این نشست «محمد تقی اکبری» رئیس انجمن ژنتیک هم طی سخنانی اظهارداشت: 90 درصد دستگاه های تخصصی از خارج وارد می شوند و چه لزومی دارد که آزمایش های ژنتیک به خارج از کشور فرستاده شود. منتها واقعیت این است که تمام وسایلی که در ژنتیک، وارداتی است حتی تمام کیت ها جز کیت استخراج DNA که تلاش می شود در ایران ساخته شود، بقیه کیت ها خارجی است و بسیار گرانقیمت.
وی خاطرنشان کرد: ما در خیلی از بخش های آزمایشگاهی ژنتیک، توان انجام کار را داریم اما همه آزمایشگاه ها به وسایل و تجهیزات به دلیل قیمت بالای آن مجهز نیستند. ما از سیستم ارجاع استفاده می کنیم و اسم آن دلالی نیست چرا که سیستم ارجاع یک سیستم توانمند است که از نقل مکان بیخود بیماران جلوگیری می کند و در خصوص ژنتیک مراکز متعددی در سراسر کشور با کمک وزارت بهداشت وجود دارند که تست ها را انجام می دهند اما در مورد تست هایی که آزمایشگاه ها در مورد انجام آن ضعف دارند و به دلیل گرانی تجهیزات از سیستم ارجاع استفاده می کنیم.
رئیس انجمن ژنتیک عنوان داشت: در ژنتیک ما آزمایش تعیین توالی ژن ها را داریم. همه آزمایشگاه ها این دستگاه ها را ندارند چرا که قیمت آن بیش از 700 میلیون تومان است بنابراین از سیستم ارجاع استفاده می شود البته بعضی از دستگاه ها و تکنیک های جدید در ایران وجود ندارد و ما آزمایش ها را به یک کمپانی در چین یا کره می فرستیم و این سیستم روتینی است که اروپایی ها و آمریکایی ها نیز از آن استفاده می کنند و ما توان علمی داریم اما وقتی وسایل و تجهیزات را نداشته باشیم باید از سیستم ارجاع استفاده کنیم.
اکبری ابرازداشت: در روش سیتوژنتیک و بررسی کروموزومی که باید زیر میکروسکوپ نوری انجام شود هم وجود دارد اما این کار زمان طولانی می برد. با این حال در ایران این کار را انجام می دهیم و نیازی به ارسال به خارج از کشور نداریم و روش های مولکولی جدید هم آمده که ظرف یک تا سه روز جواب آزمایش مشخص می شود.
درادامه این نشست «دکتر بهزاد پوپک » رئیس انجمن دکترای علوم آزمایشگاهی نیز با بیان اینکه در کشور متخصصان ایرانی از لحاظ دانش و علم ضعف ندارند گفت: استاندارد سازی آزمایشگاه ها باعث شده است که نتیجه تست های عمومی آزمایشگاه ها مطابق با استاندارد های روز جهان ارایه شود و از طرف دیگر علاوه بر ممیزی که در آزمایشگاه مرجع سلامت تهران و شهرستانها انجام می شود سیستم های دیگری به نام برنامه کنترل کیفی خارجی در نتایج نمونه آزمایش نقش دارتد و نتایج نمونه های آزمایشگاهی چه در داخل و چه توسط موسسات خارجی مورد مقایسه قرار می گیرد و به جرات می توان گفت که اکثر این نمونه ها از نظر کیفیت وضعیت مطلوبی را دارا هستند .
دکتر پوپک عنوان داشت: در دنیا سیستم ارجاع آزمایش به نقاط مختلف هر شهری و یا هر کشوری اجرا می شود و این روند در تمامی کشورهای جهان برای بیماران در نظر گرفته می شود و سیستم ارجاع آزمایش تا چندین سال گذشته در کشور معمول نبوده و حدود 2 سال پیش آیین نامه مربوط به شرایط آزمایشگاه های ارجاع ابلاغ شده است که در این آیین نامه استاندارد های بین المللی مشخص شده و خوشبختانه در کشور سیستم ارجاع آزمایش با توجه به شرایط انتقال نمونه ، شرایط حفظ نمونه ، بسته بندی ، لوله نمونه ، فرم درخواستی ، کنترل دما ، جلوگیری از آلودگی ها و آدرس افراد به صورت اصولی و دقیق انجام می پذیرد .
وی افزود: اکنون بیماران می توانند نمونه های آزمایش خود را از طریق برخی از آزمایشگاهها به خارج از کشور فرستاده و نتایج آن را دریافت می کنند و اعتقاد دارم که سیستم ارجاع آزمایش از لحاظ هزینه های اقتصادی بسیار به نفع کشور است و با توجه به تحریم ها که تاکنون بر کشور بوده است و همچنین کمبود تجهیزات ،کیت های آزمایشگاهی و تکنولوژی برخی از آزمایش ها وجود سیستم ارجاع در کشور به نفع بیماران و نظام سلامت خواهد بود .
پوپک تصریح کرد: خطا ها و اشتباه در جواب آزمایش بستگی به شرایط بدن ، تغییرات بدن ، زمان آزمایش و شرایط آزمایش دارد و هر گونه تغییرات بدنی می تواند نتایج آزمایش را تا حدودی تغییر دهد و در همه جای دنیا خطا و اشتباه آزمایش در فاز قبل از آزمایش بیشترین خطا را دارد و بالای 60 درصد مورد قبول است و خطا و اشتباه در جواب آزمایش ها در ایران کم بوده و بسیاری از خطا ها و اشتباهاتی که در جواب آزمایش وجود دارد بستگی به عدم رعایت شرایط استاندارد توسط بیمار است مثلا بیماران دیابتی زمان و شرایط مراجعه به آزمایشگاه را برای اندازه گیری قند خون باید به طور دقیق بدانند.
رئیس انجمن دکترای علوم آزمایشگاهی درمورد استاندارد بودن فعالیت های آزمایشگاهی در ایران تاکید کرد: از حدود 5 سال پیش به صورت مدون به همه آزمایشگاه ها ابلاغ شد و به دنبال ابلاغ استانداردها استقرار یافت که با نظارت آزمایشگاه جامع سلامت این نظارت ها اعمال می شود و در تست های عمومی استاندارد برای تمام آزمایشگاه ها یکسان است و همه موظف به رعایت آن هستند اما در انجام تست های تخصصی و فوق تخصصی استاندار بین المللی وجود دارد و آزمایشگاه ها در معرض یک امتحان دیگر قرار دارند و از موسسات خارجی که نمونه می فرستند مورد ارزیابی قرار می گیرد و در مقایسه با گروه خود و نتایج واقعی مورد مقایسه قرار می گیرند و اکثر غریب به اتفاق آزمایشگاه ها از نظر کیفیت وضعیت مطلوبی دارند.
درادامه این نشست خبری «محمد جواد غروی»، متخصص علوم آزمایشگاهی نیزطی سخنانی ابرازداشت: در وزارت بهداشت کمیته های مختلف کشوری فعالیت دارند که پروتکل و دستورالعمل بهداشتی و درمانی آنها تدوین شده است و با شیوه های اجرایی به دانشگاه های علوم پزشکی ابلاغ می شود و بدین ترتیب به انجمن های پزشکی نیز ابلاغ شده و به آزمایشگاه ها می رسد و در سیستم های دولتی تمرکز در وزارت بهداشت است اما سیستم های غیر دولتی توسط انجمن های علمی و سازمان نظام پزشکی نظارت می شوند؛ البته یک سیستم نیز در فرهنگستان علوم پزشکی وجود دارد.
بنابراین گزارش ، درادامه این نشست «محمدحسن هاشمی مدنی» معاون اداری مالی انجمن دکترای علوم آزمایشگاهی نیز هم گفت: جامعه آزمایشگاهی طبق گفته دکتر امامی رضوی، معاون سابق درمان وزارت بهداشت اولین گروهی است که با استاندارد هماهنگ شده و طبق استانداردهای موجود عمل می کند و از سال 86 تاکنون هم قدم با وزارت بهداشت بوده و مسیرهای خوبی را طی کرده است و امیداوریم که این روند ادامه داشته باشد.