خبرایران: شبکه سوم سيما پنجشنبه شب هفته پيش در پخش اول قسمت ششم از سريال مناسبتي ماه رمضان امسال خود با عنوان «دردسرهاي عظيم 2» اين پخش را با کسر بيش از شش دقيقه روي آنتن برد.
لطفاً از اين به بعد تعجب نکنيد اگر يک وقت بي‌خوابي به سرتان زد و تصميم گرفتيد تکرار قسمت پخش شده سريالي را در نيمه شب تماشا کنيد، اما با نسخه‌اي متفاوت روبه‌رو شويد. شبکه سوم سيما پنجشنبه شب گذشته باب گونه‌اي از مميزي خلق الساعه را در تلويزيون گشود که بي‌اغراق در اين رسانه و دوره‌هاي مختلف مديريتي آن بي‌سابقه بوده است.
ماجرا از اين قرار است که شبکه سوم سيما پنجشنبه شب هفته پيش در پخش اول قسمت ششم از سريال مناسبتي ماه رمضان امسال خود با عنوان «دردسرهاي عظيم 2» اين پخش را با کسر بيش از شش دقيقه روي آنتن برد. اين قضيه هم زماني افشا شد که حوالي نيمه شب، يعني در آغازين لحظات روز جمعه، پنجم تير، در بازپخش قسمت ششم سکانس‌هاي تازه‌اي به کار ملحق شد. سکانسهايي که در پخش اول قلفتي از کار خارج شدند، ولي ناگهان در بازپخش سر از آنتن در آوردند تا کساني که هر دو بار شاهد به نمايش در آمدن قسمت مذکور بودند، يکه بخورند و سر در گم شوند.
چندي قبل کيانوش عياري وقتي با مميزي سريالش «روزگار قريب» در بازپخش آن هم پس از چند سال مواجه شد به طعنه گفته بود: «جالب است که هر بار بخش‌هايي را حذف مي‌کنند؛ گويي مميزي‌ها با مرور زمان تغيير مي‌کنند!». اين بار اما حذف دقايقي از «دردسرهاي عظيم 2»، ابعاد يا به عبارت دقيقتر بُعد پنهان غير قابل قبولي دارد که در صورت ارتکاب دوباره، نه تنها اعتماد بينندگان، که اطمينان برنامه سازان را نيز خدشه‌دار مي‌کند.
داستان بخشهاي حذف شده
ماجراي بخشهاي حذف شده شايد کارکرد بنياديني در فهم ادامه داستان و روابط شخصيت‌ها نداشته باشد و تنها يک اتفاق و ديالوگ را مبهم جلوه دهد، اما در هر صورت حاوي چند ايده بامزه است و به هر حال نمايشگر لحظاتي از زندگي کاراکترها. سکانسهايي که شامل شش دقيقه و چند ثانيه مي‌شوند. در بخشي از قسمت ششم، قرار مي‌شود تا ميزبانان و مهمانان به تفکيک مرد و زن در واحدهاي مختلف خانه بخوابند. همه موافقت مي‌کنند و در سکانس بعد لطيف (جواد عزتي) هم که نگران وضع نوزاد پنهان نگاه داشته شده است، با اصرار سايرين ناگزير مي‌شود تا به جاي خانه خودش، در کنار ديگر مردها در واحد ديگري شب را صبح کند. تا اينجاي قصه را تماشاگران در پخش اول ديدند و پس از آن هم سکانس رفتن لطيف و بهار (الناز حبيبي) براي تحويل دادن بچه به يک پرستار روي آنتن رفت. قسمت بازپخش اما تفاوت‌هايي با پخش اصلي داشت. در بازپخش، در نمايي‌هاي انگل پنج کاراکتر مرد در کنار يکديگر خوابيده‌اند که لطيف در نهايت به آرامي و پس از جدلي کوتاه با ارسلان (امير غفارمنش) براي سر زدن به نوزاد از اتاق خارج مي‌شود. ضمن اينکه نماي پيش از آن و کل‌کل لطيف با ارسلان هم حذف شده بود. پس از آن لطيف به خانه‌اش مي‌رود و متوجه مي‌شود بهار با درک شرايط در حال آرام کردن و مراقبت ازکودک است و صحبت‌هايي بين آندو رد و بدل مي‌شود. در نماي بعدي ميرزاده (مهران رجبي) بعد از خداحافظي از همسرش (صفا آقاجاني) با دستيار کارگردان (احسان سجادي حسيني) راهي لوکيشن مي‌شود. تازه بعد از اين چند سکانس، بخش مراجعه لطيف و بهار به پرستار را مي‌بينيم. تمام اين بخشها در مدت زماني حدود شش دقيقه و چند ثانيه تنها در بازپخش‌هاي سريال ديده شد و در نوبت اول، به کل حذف شدند. همين حذف موجب شد خيلي‌ها با اين سوال در ذهنشان کلنجار بروند که پس تکليف نوزاد تنها يک شب تا صبح چه شد و نيز لباس گمشده يکي از سه قلوها، چطور از طبقه پايين سر در آورد! از نظر مديران شبکه سه احتمالاً اين، مشکل خود بينندگاني است که يک قسمت از سريالها را دوباره نمي‌بينند تا هم از سردرگمي نجات يابند و هم سورپرايز شوند!
علت چه بود؟
هر قسمت از سريال «دردسرهاي عظيم 2» حدود 53 تا 54 دقيقه زمان دارد. بر همين مبنا، شبکه بايد براي جلوگيري از همپوشاني با سريال شبکه ديگر، برنامه‌ريزي دقيقي را رعايت کند. در حال حاضر نيز شبکه سه با توجه به تايم سريالش بايد پخش هر قسمت از پيش از ساعت 21 و پنج دقيقه آغاز کند تا هم با اخبار 22 تداخل پيدا نکند و هم روي «پايتخت 4» نيفتد. ضمن آنکه بتواند با زمان بندي دقيق، پيام‌هاي بازرگاني را هم به پخش برساند. روندي که پنجشنبه شب رعايت نشد تا همين شش دقيقه مذکور، قرباني پخش آگهي‌ها شود. مسئله به همين سادگي بود! در واقع نه مشکل محتوايي و نه اشکال فني‌اي در کار بود، بلکه تعهد شبکه براي پخش فلان مقدار آگهي، اين فکر بکر (!) را به ذهن مسوولان پخش انداخت تا شش دقيقه از قسمت ششم «دردسرهاي عظيم 2» را براي پخش تکرار، ذخيره کنند! اتفاقي بي سابقه که حتي يک توضيح کوتاه هم درباره آن داده نشد تا با اين اميدواري که «کسي نخواهد فهميد» يک مميزي نوبرانه رقم بخورد.
نمونه‌هاي جالبتر
در بحث نمونه‌هاي سانسور در تلويزيون حتماً اغلب تماشاگران شبکه‌هاي داخلي مواردي را به عنوان شاهد مثال در ذهن دارند که اين مورد آخر، قطعاً از همه آنها متفاوت‌تر است. جالب آنکه همين چند وقت پيش هم تلويزيون دست به مميزي‌هاي شنيدني‌تري زده است. از جمله سريال‌هاي «جاده قديم» و «شمعدوني» که درباره اولي بزودي حرفهاي بهرام بهراميان کارگردان آنرا در باب جزئيات حذف‌هاي مجموعه‌اش در باني فيلم خواهيد خواند. در مورد دوم هم همين بس که آتنه فقيه نصيري به تازگي در گفت و گوي کوتاهي با باني فيلم در اعتراض به مميزي‌هاي «شمعدوني» آخرين ساخته سروش صحت، اعلام کرد که از بازيگري کناره گيري خواهد کرد.
همين بهار امسال هم تلويزيون در پخش دوباره سريال «پايتخت 3» از شبکه آي فيلم، به دليل حواشي ايجاد شده در سال گذشته مبني بر غير قانوني بودن تبليغ نام اسپانسر آن، نام «اطلس مال» را در تمام بخشهاي سريال محو کرد! حذف 160 دقيقه از سريال «راستش را بگو» به کارگرداني محمدرضا آهنج طبق گفته سازندگانش و مميزي‌هاي متعدد سريال «کلاه پهلوي» (ضياالدين دري) از جمله ديگر نمونه‌هاي اخير قابل ذکر است. هر چند در برخي از موارد، تلويزيون به دليل جلوگيري از هجمه‌هاي خارج از سازمان و آنچه قانون و عرف روي آنها نظر دارند، ناگزير از اعمال مميزي‌هايي است، اما چيزي که در قسمت ششم سريال برزو نيک نژاد روي داد، اتفاقي منحصر به فرد و غير قابل توجيه بود که بي‌شک مصداق بارز بي‌احترامي به شعور بينندگان و زحمات سازندگان تلقي مي‌شود. رفتاري که اميد مي‌رود در آينده بدل به يک رفتار معمول رسانه‌اي در صدا و سيما نشود.
البرز کوشيار