خبرایران : امروز دسترسی به اینترنت پرسرعت دیگر فقط یک نیاز سرگرمی نیست؛ آموزش، سلامت، کسب‌وکار و حتی عدالت اجتماعی به کیفیت شبکه گره خورده است.
اینترنت پرسرعت و مطمئن امروز زیربنای بسیاری از «خدمات عمومی و آموزشی» است. از سامانه‌های آموزش مجازی گرفته تا خدمات بانکی و حتی سلامت دیجیتال، همه و همه به کیفیت شبکه متکی‌اند. تداوم تعرفه‌های غیرمنعطف، نه‌تنها مانع توسعه این خدمات می‌شود، بلکه می‌تواند فاصله دسترسی میان شهرها و روستاها را نیز عمیق‌تر کند.
همزمان با آغاز سال تحصیلی جدید، بار دیگر بحث کیفیت و پایداری اینترنت به یکی از دغدغه‌های جدی خانواده‌ها، دانش‌آموزان و دانشگاهیان تبدیل شده است. واقعیتی که نشان می‌دهد دسترسی به خدمات ارتباطی، دیگر تنها یک نیاز رفاهی نیست، بلکه به‌عنوان یکی از ارکان عدالت اجتماعی تعریف می‌شود.
در سال‌های اخیر مصرف اینترنت در کشور چندین برابر شده، اما ساختار تعرفه‌ها همچنان طی چندین سال (برخلاف نرخ تورم) ثابت مانده است. این شرایط موجب شده اپراتورهای تلفن همراه با فشار مضاعفی برای تأمین هزینه‌های نگهداری و توسعه شبکه روبه‌رو شوند. نتیجه آن، کاهش توان سرمایه‌گذاری و خطر افت کیفیت خدمات در مقاطعی است که جامعه بیش از هر زمان دیگری به ارتباط پایدار نیاز دارد.
اینترنت پرسرعت و مطمئن امروز زیربنای بسیاری از «خدمات عمومی و آموزشی» است. از سامانه‌های آموزش مجازی گرفته تا خدمات بانکی و حتی سلامت دیجیتال، همه و همه به کیفیت شبکه متکی‌اند. تداوم تعرفه‌های غیرمنعطف، نه‌تنها مانع توسعه این خدمات می‌شود، بلکه می‌تواند فاصله دسترسی میان شهرها و روستاها را نیز عمیق‌تر کند.
اپراتورها طی سال‌های گذشته با وجود ثبات تعرفه‌ها، بار سنگین ارائه خدمات رایگان آموزشی مانند سامانه «شاد» یا تخفیف‌های گسترده برای گروه‌های خاص را بر دوش کشیده‌اند. این فشار مالی اگر ادامه یابد، نه‌تنها توسعه شبکه‌های جدید متوقف می‌شود، بلکه شبکه موجود نیز در معرض فرسایش و کاهش کیفیت قرار خواهد گرفت.
از سوی دیگر، تجربه جهانی حاکی از آن است که هیچ کشوری بدون تعدیل دوره‌ای تعرفه‌ها نتوانسته سرمایه‌گذاری پایدار در بخش مخابرات را تضمین کند. کشورهایی که امروز در صدر جدول کیفیت و پوشش اینترنت قرار دارند، با ایجاد مدل‌های اقتصادی متعادل، هم به اپراتورها اجازه داده‌اند زیرساخت بسازند و هم دسترسی عادلانه را برای مردم حفظ کرده‌اند.
کارشناسان هشدار می‌دهند ادامه وضع موجود، نه‌تنها مانع توسعه ۵G و فیبر نوری خواهد شد، بلکه عدالت آموزشی و فرصت‌های برابر برای نسل جوان را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد. در شرایطی که مدرسه و دانشگاه بیش از هر زمان دیگری به بستر دیجیتال وابسته‌اند، افت کیفیت شبکه می‌تواند به معنای نابرابری بیشتر میان اقشار مختلف جامعه باشد.
بخش خصوصی در صنعت ارتباطات طی سال‌های اخیر ثابت کرده است که توان فنی و مدیریتی لازم برای توسعه زیرساخت را دارد. اما بدون اصلاح مدل اقتصادی و ایجاد انگیزه سرمایه‌گذاری، این توان بالقوه به بالفعل تبدیل نخواهد شد. نتیجه آن، عقب‌ماندگی از کشورهایی خواهد بود که با سرعت در مسیر دیجیتالی شدن می‌تازند.
موضوع تعرفه‌ها از این منظر دیگر صرفاً بحث درآمد اپراتورها نیست، بلکه یک مسئله اجتماعی و ملی است. زیرا کیفیت اینترنت مستقیماً بر آموزش، اشتغال، خدمات بهداشتی و حتی فرصت‌های نوآوری در استارتاپ‌ها اثر می‌گذارد.
به باور بسیاری از صاحب‌نظران، زمان آن رسیده است که جراحی اقتصادی در حوزه تلکام ایران انجام شود؛ اقدامی که می‌تواند تعادل میان هزینه و کیفیت را برقرار کند و زمینه‌ساز توسعه پایدار ارتباطات در کشور باشد.
اگر این اصلاح ساختاری به تأخیر بیفتد، آینده‌ای محتوم در انتظار صنعت ارتباطات ایران خواهد بود؛ آینده‌ای که در آن، در حالی که اپراتورهای پیشرفته جهانی با ۵G، فیبر نوری و خدمات دیجیتال نوآورانه می‌تازند، ما درگیر حفظ حداقل کیفیت برای کاربران خود باقی خواهیم ماند.